Sustainable Tourism

ญี่ปุ่นเป็นดินแดนที่วัฒนธรรมยังคงเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวันของผู้คน หลายๆ เทศกาลในแต่ละภูมิภาคสะท้อนความศรัทธาของผู้คนที่ยังคงอยู่ ไม่ได้เลือนหายไปตามกาลเวลา และเทศกาลเนบุตะ (Aomori Nebuta Festival) คือ 1 ใน 3 เทศกาลสุดยิ่งใหญ่ประจำฤดูร้อนในแถบภูมิภาคโทโฮคุ

เทศกาลนี้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 4 และ 7 สิงหาคมของทุกปี ภายในงานมีการแห่ขบวนหุ่นโคมไฟขนาดมหึมาที่เรียกว่า ‘เนบุตะ (Nebuta)’ ทำจากกระดาษสาคุณภาพดี นำมาเพนต์เป็นรูปต่างๆ เช่น ซามูไร ยักษ์ ปีศาจ ปลาทอง และอื่นๆ โดยชาวเมืองจะใช้เวลาเตรียมงานก่อนถึงวันเทศกาลราวๆ 1 ปี ถือเป็นเทศกาลที่รวมใจและความศรัทธาของชาวเมือง

สำหรับใครที่เดินทางมาโทโฮคุในช่วงเวลาที่ไม่ตรงกับช่วงเทศกาลเนบุตะก็ยังสามารถสัมผัสพลัง และความงดงามรวมถึงซึมซับเรื่องราวของเทศกาลนี้ได้ที่พิพิธภัณฑ์โคมไฟทะชิเนปุตะ (Tachineputa Museum)

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ตั้งอยู่ที่เมืองโกะโชะงะวะระ (Goshogawara) ในจังหวัดอาโอโมริ (Aomori) ภายในจัดแสดงโคมไฟที่มีความสูงถึง 23 เมตร เทียบได้กับตึก 5 ชั้น และหนักกว่า 19 ตัน ถือเป็นต้นแบบของเนบุตะทั้งหมด และเรียกว่า ‘เนปุตะ (Neputa)’ ซึ่งแตกต่างจากที่อื่น

ภายในพิพิธภัณฑ์ยังมีการจัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมของอาโอโมริ และสตูดิโอเปิดที่สามารถชมการทำโคมไฟได้อย่างใกล้ชิด มีห้องทำเวิร์กช็อป คาเฟ่ รวมไปถึงร้านขายของฝาก นักท่องเที่ยวสามารถเข้าร่วมเวิร์กช็อปทำ ‘คิงเกียวเนปุตะ (Kingyo Neputa)’ หรือเนปุตะปลาทอง โดยมีคุณครูคอยให้คำแนะนำ และดูแลตั้งแต่เริ่มต้นจนจบชิ้นงานอย่างใกล้ชิด สามารถเลือกเพนต์สีสันได้ตามใจชอบ แต่ถ้าเป็นสีมงคลสำหรับคนญี่ปุ่น ก็ต้องเลือกเพนต์สีแดง-ขาว

เพราะฉะนั้นไม่ว่าผู้มาเยือนจะมาตรงกับช่วงเวลาของเทศกาลเนบุตะหรือไม่ก็ยังสัมผัสความพิเศษของเทศกาลได้ที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้

ด้วยความที่จังหวัดอาโอโมริเป็นดินแดนที่อุดมไปด้วยวัตถุดิบชั้นดีจากท้องทะเล ด้วยภูมิประเทศที่ขนาบด้วยผืนน้ำทั้งทะเลญี่ปุ่นและมหาสมุทรแปซิฟิก ผู้มาเยือนจึงมองหาร้านอาหารทะเลชั้นดีได้ทั่วไป

หนึ่งในนั้นคือร้านโชคุจิ โดโคโระ ฮะมะยู ร้านอาหารที่ตั้งอยู่ติดริมทะเลญี่ปุ่น (Sea of Japan) อุดมไปด้วยวัตถุดิบขึ้นชื่อทางทะเลหลากชนิด มีเมนูที่ทำจากปลาฮิราเมะ (Hirame) หรือปลาตาเดียวที่เป็นปลาขึ้นชื่อของจังหวัดอาโอโมริ

เมนูที่แตกต่างออกไปจากที่อื่นจนเป็นเอกลักษณ์ของที่นี่ก็คือ ข้าวหน้าปลาฮิราเมะดอง (Hirame-zuke don) ที่ใช้ปลาฮิราเมะของเมืองอะจิกะซาวะ(Ajigasawa) ซึ่งเป็นปลาที่อาศัยอยู่ในท้องทะเลญี่ปุ่น บริเวณที่มีน้ำจากเทือกเขาชิราคามิ (Shirakami Sanchi) ไหลลงมาบรรจบทำให้เนื้อปลามีความอร่อยเป็นพิเศษ โดยเฉพาะช่วงเดือนธันวาคม - มกราคมเนื้อปลาจะมีรสชาติอร่อยที่สุด และอุดมไปด้วยคอลลาเจน

ภายในเมืองอะจิกะซาวะเองยังมีร้านขายเฉพาะเบนโตหลายร้านด้วยกัน ซึ่งแต่ละร้านก็มีสูตรลับเฉพาะของซอสที่แตกต่างกันออกไป สามารถสังเกตธงสีฟ้าที่เขียนว่า ‘鰺ヶ沢ヒラメのヅケ丼 (Ajigasawa Hirame-zuke don)’ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของร้านที่จำหน่ายข้าวหน้าปลาฮิราเมะ ในเมืองอะจิกะซาวะ (Ajigasawa) แห่งนี้

ฟาร์มแห่งนี้คือฟาร์มที่ยิ่งใหญ่ทั้งในแง่ประวัติศาสตร์และขนาดของพื้นที่ ฟาร์มโคอิวาอิ (Koiwai Farm Makibaen) ตั้งอยู่ที่เมืองชิซุกุอิชิ (Shizukuishi) จังหวัดอิวาเตะ มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 130 ปี ฟาร์มแห่งนี้มีขนาดกว้างขวางถึง 30 ตารางกิโลเมตร หรือใหญ่ประมาณ 35 เท่า ของโตเกียวดิสนีย์แลนด์

ผู้มาเยือนสามารถสนุกกับกิจกรรมมากมายทั้งนั่งรถชมฟาร์ม ชมการแสดงของแกะและสุนัขแสนรู้ กิจกรรมขี่ม้า เวิร์กช็อปทำชีส งานคราฟต์ รวมทั้งยังมีเครื่องเล่นสำหรับเด็กและผู้ใหญ่ให้สนุกกันอีกด้วย

สำหรับผู้ที่ชอบการถ่ายภาพแนะนำให้ไปชมทุ่งดอกไม้สวยๆ ตามฤดูกาล และอีเวนต์เกี่ยวกับดอกไม้ไฟในฤดูร้อน รวมถึงงานแสดงไฟอิลลูมิเนชั่นระยิบระยับในฤดูหนาว เป็นอีกสถานที่ที่ใครๆ ก็สามารถเพลิดเพลินไปกับกิจกรรมที่หลากหลาย โดยเฉพาะถ้ามากับครอบครัวด้วยก็จะยิ่งประทับใจมากขึ้นเป็นพิเศษ

นอกจากฟาร์มแห่งนี้จะเป็นที่รู้จักในฐานะฟาร์มโคนม ซึ่งมีผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนมสดๆ และผลิตภัณฑ์แปรรูปต่างๆ เช่น เนย ชีส และโยเกิร์ต ถ้ามาที่นี่ต้องไม่พลาดชิมเมนูปิ้งย่าง ซึ่งมีทั้งเนื้อแกะ เนื้อวัว เนื้อหมูให้เลือกได้ตามใจชอบ โดยหมูของที่นี่มีความพิเศษมาก เรียกว่า หมูโทจูฉะ (Tochucha Pork) เป็นหมูที่ถูกเลี้ยงในสภาพแวดล้อมที่ดี ภายในโรงเรือนกระจกหลากสีสันที่เชิงเขาอิวาเตะ พร้อมกับเปิดเพลงคลาสสิกของโมสาร์ทให้ฟัง แถมหมูเหล่านี้จะได้ทานอาหารที่ผสมผงชาโทจูฉะ ซึ่งเป็นชาที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศจีน ส่งผลให้เนื้อหมูมีความนุ่ม อร่อย มีคอลลาเจนสูง ถ้าทานแล้วจะช่วยบำรุงผิว ช่วยควบคุมน้ำหนัก รวมไปถึงช่วยลดความดันโลหิต และลดคอเลสเตอรอลอีกด้วย

แม้จะมีสถานะเป็นโรงงาน แต่คงไม่เกินเลยหากจะบอกว่าสถานที่แห่งนี้คล้ายพิพิธภัณฑ์ที่มีลมหายใจ

โรงงานเครื่องเหล็กอิวาชูนัมบุ เป็นโรงงานผลิตเครื่องเหล็กนัมบุเก่าแก่ที่มีต้นกำเนิดยาวนานกว่า 400 ปี

ความพิเศษของเครื่องเหล็กนัมบุคือเป็นงานฝีมือแบบดั้งเดิมซึ่งมีถิ่นกำเนิดที่เมืองโมริโอกะ และเมืองโอชู ของจังหวัดอิวาเตะ น้ำที่ถูกนำมาต้มในกาน้ำเหล็กนี้จะให้สัมผัสที่ไหลลื่น และมีรสชาติกลมกล่อม เนื่องจากในกาต้มน้ำนั้นมีส่วนผสมของธาตุเหล็กที่สามารถสลายตัวออกมาเมื่อโดนน้ำร้อน จึงเหมาะสำหรับสตรี และท่านที่เป็นโรคโลหิตจางโดยเฉพาะ

โรงงานแห่งนี้มีการจัดแผนผังภายในโรงงานคล้ายกับการไปเที่ยวสวนสนุก โดยผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมโรงงานสามารถเยี่ยมชมกระบวนการผลิตได้อย่างใกล้ชิดโดยไม่เสียค่าเข้าชม อีกทั้งยังมีแกลเลอรีสินค้าหลากหลายชนิดให้เลือก อาทิ กาน้ำ กระทะ หม้อสุกี้ยากี้ กระดิ่งลม ที่เขี่ยบุหรี่

แม้จะเป็นแบรนด์ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานแต่อยากให้ลืมภาพเก่าๆ อย่างกาน้ำสีดำแบบโบราณไปได้เลย เพราะที่นี่มีการพัฒนาและออกแบบสินค้าให้เข้ากับวิถีชีวิตของคนรุ่นใหม่ เช่น ปรับให้ใช้งานได้กับเตาทุกชนิด อีกทั้งยังมีการแต่งแต้มสีสันที่หลากหลาย และมีรูปแบบที่ทันสมัยมากขึ้นด้วย และคอกาแฟน่าจะถูกใจเพราะมีกาและดริปเปอร์ให้เลือกซื้อด้วย

หนึ่งในสิ่งที่เป็นเสน่ห์ของญี่ปุ่นคือภูมิปัญญาด้านศิลปหัตถกรรมที่ถูกส่งต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น แต่ละพื้นที่ก็มีเอกลักษณ์โดดเด่นแตกต่างกันไปตามแต่ภูมิภาค

สำหรับใครที่หลงใหลงานคราฟต์น่าจะหลงรักหมู่บ้านศิลปหัตถกรรมอะคิอุ (Akiu Traditional Crafts Village) เพราะหมู่บ้านแห่งนี้เปิดโอกาสให้ผู้มาเยือนได้เลือกเข้าออกบ้านแต่ละหลังที่เป็นทั้งที่อยู่อาศัยและสตูดิโอสร้างงานของเหล่าช่างฝีมือท้องถิ่นหลากแขนง ซึ่งศิลปะบางแขนงหาดูหรือเรียนรู้วิธีการทำได้ยากในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการทำตุ๊กตาโคเคชิ (Kokeshi) การย้อมสีครามแบบญี่ปุ่นแท้ๆ หรือการทำตู้เซนไดทันสุ (Sendai Tansu)

ช่างฝีมือในบ้านทั้ง 9 หลัง นอกจากเปิดโอกาสให้เข้าไปดูแล้วยังเปิดโอกาสให้ผู้มาเยือนได้เข้าร่วมเวิร์กช้อปเพื่อสัมผัสประสบการณ์การทำงานฝีมือต่างๆ ด้วยตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นการลงมือทำ และเพนต์สีตุ๊กตาโคเคชิ การเพนต์สีลูกข่างไม้แบบญี่ปุ่น การย้อมสีครามผ้าเช็ดหน้า ฯลฯ

กิจกรรมยอดนิยมคือการเพนต์สีตุ๊กตาโคเคชิที่เราสามารถวาดแต่งแต้มใบหน้า และลงสีลงบนตัวของตุ๊กตาได้ตามแต่จินตนาการของแต่ละคนโดยมีช่างฝีมือคอยแนะนำทีละขั้นตอนจนเสร็จออกมาสวยงาม หลังจากตุ๊กตาถูกนำไปเคลือบเงาเราก็จะได้ของที่ระลึกที่มีเพียงชิ้นเดียวในโลกกลับไป เป็นกิจกรรมที่ทั้งสนุก ได้เรียนรู้วัฒนธรรมญี่ปุ่น และได้สัมผัสถึงหัวใจของงานคราฟต์แบบญี่ปุ่นแท้ๆ ไปพร้อมกัน

*หากต้องการทำกิจกรรมงานฝีมือจำเป็นต้องจองก่อนล่วงหน้า

อาวะมันจู (Awa Manju) คือขนมหวานขึ้นชื่อของเมืองยานาอิสุ (Yanaizu) จังหวัดฟุกุชิมะ (Fukushima) ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 170 ปี ขนมอาวะมันจูเป็นขนมที่ทำมาจากข้าวฟ่างและข้าวเหนียวแล้วสอดไส้ด้วยถั่วแดงกวน

และเมื่อนึกถึง อาวะมันจู ต้องนึกถึง ร้านขนมโคอิเคะ (Koike Confectionary Shop) ร้านขนมชื่อดังที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศญี่ปุ่น ความพิเศษอยู่ที่วัตถุดิบ ทางร้านใช้ข้าวฟ่างและข้าวเหนียวจากเกษตรกรในท้องถิ่น 100 เปอร์เซ็นต์ ส่วนไส้ของขนมก็เป็นถั่วแดงกวนโฮมเมดที่ผลิตมาจากถั่วแดงที่ปลูกในประเทศญี่ปุ่น

นอกจากอาวะมันจูแบบปกติแล้ว ทางร้านยังมีขนมพิเศษตามฤดูกาล เช่น อาวะมันจูซากุระที่จำหน่ายในช่วงฤดูใบไม้ผลิ หรืออาวะมันจูเกาลัดที่สามารถทานได้เฉพาะช่วงฤดูใบไม้ร่วง นอกจากนี้ทางร้านยังมีกิจกรรมให้ลองทำขนมอาวะมันจูด้วยตัวเองได้อีกด้วย

ใครที่ชื่นชอบอาหารหรือขนมท้องถิ่น ร้านขนมโคอิเคะเป็นอีกร้านที่ไม่ควรพลาด

‘ซะชิโกะ’ (Sashiko) คืองานฝีมือดั้งเดิมของญี่ปุ่นที่จะนำเส้นด้ายไปเย็บปักลงบนเนื้อผ้า เพื่อให้เกิดลวดลายต่างๆ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นลวดลายรูปทรงเรขาคณิต ในปัจจุบันเราจะเห็นคนรุ่นใหม่จำนวนมากนำภูมิปัญญาดั้งเดิมนี้มาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์มากมาย

ย้อนกลับไปยังจุดเริ่มต้น ในอดีตเครื่องนุ่งห่มส่วนใหญ่ทำมาจากผ้าลินินหรือผ้าฝ้าย ซึ่งเนื้อผ้าไม่ได้มีความคงทนเหมือนผ้าในปัจจุบัน คนญี่ปุ่นในสมัยก่อนจึงเย็บปักด้ายลงไปบนผืนผ้าอีกหนึ่งชั้น เพื่อทำให้เนื้อผ้ามีความทนทาน และช่วยให้ร่างกายอบอุ่นมากยิ่งขึ้น

ส่วนการปักผ้าซะชิโกะ (Sashiko) ของชาวเมืองโยะเนะซะวะ (Yonezawa) จังหวัดยามากาตะ (Yamagata) นั้นมีชื่อเรียกว่า ‘ฮาราคาตะ ซะชิโกะ’ (Harakata Sashiko) ในอดีตช่วงหลังสิ้นสุดศึกสงคราม เหล่าภรรยาของคนในตระกูลอุเอะซึกิ (Uesugi) จึงเริ่มต้นปักผ้าซะชิโกะ (Sashiko) มีการนำผ้าชี้ริ้วมาปัก ฮานะโซคิง (Hanazoukin) หรือผ้าขี้ริ้วลายดอกไม้ โดยลวดลายที่ปักจะเป็นลายรังผึ้ง (กระดองเต่า) นอกจากสวยงามแล้วยังช่วยยืดอายุการใช้งานของผ้าให้นานยิ่งขึ้นอีกด้วย

และที่ซะชิโกะ โคโบ โซโชอัน (Sashiko Kobou Soushoan) มีการเปิดสอนกิจกรรมการปักผ้าสำหรับคนที่ชอบงานฝีมือ หรือมือใหม่ก็สามารถเข้าร่วมได้ และบนชั้นสองของอาคาร ยังเป็นแกลเลอรี่จัดแสดงโชว์ผลงานที่ได้ไปโชว์มาแล้วหลากหลายประเทศของคุณครูเอ็นโด คิโยโกะ (Endo Kiyoko) ผู้เป็นเจ้าของโรงเรียนแห่งนี้ (ไม่อนุญาตให้ถ่ายภาพ)

สำหรับกิจกรรมปักผ้าซะชิโกะ (Sashiko) คุณครูเอ็นโดจะสอนตั้งแต่เริ่มชิ้นงานจนเสร็จสิ้นอย่างใจเย็น ผู้เข้าร่วมจะได้ผ้าผืนเล็กๆ ที่มีลวดลายสวยงามสไตล์ดั้งเดิมกลับไปเป็นของฝาก

นอกจากจะได้ความเพลิดเพลินแล้ว การปักผ้าซะชิโกะ (Sashiko) ต้องใช้ความละเอียดและปราณีต จึงเป็นกิจกรรมที่ฝึกสมาธิให้กับตัวเองได้ดีแบบหนึ่ง เรียกได้ว่าเป็นงานฝีมือที่แสดงถึงภูมิปัญญา และเต็มเปี่ยมไปด้วยความรักที่มีต่อผู้ได้รับ